DETOKS PROGRAMLARI KİLO VERDİRİR Mİ?

DETOKS DİYETLERİ

Vücudu toksinlerden arındırmayı hedefleyen detoks diyetleri son dönemlerde oldukça popüler olmaktadır. Peki detoks diyetleri hakkında bilimsel gerçekler ne diyor?

Detoks diyetleri uzun zamandır popülerliğini korumaktadır. Bu diyetlerin kısa süre içerisinde toksinleri organizmadan uzaklaştırdığı, hızlı kilo kaybına ve cilt parlaklığına yardımcı olduğu ve sağlığı desteklediği iddia ediliyor. Detoks diyetleri, açlık diyetleri veya kabak detoksu gibi tek bir yiyeceğin tüketildiği diyetler olabiliyor. Bazı detoks diyetleri, şeker veya kafein gibi belirli besin bileşenlerinin tüketimini sınırlarken, ağırlıklı olarak sebze ve meyve (genellikle organik tercih edilebilir) tüketimine odaklanır. Bazı durumlarda detoks diyetinde, diüretik, müshil veya detoks çayları gibi başka ürünlerin kullanılması da teşvik edilebiliyor. Ancak bu diyetlerin hangi spesifik toksinleri vücuttan uzaklaştırdığı konusu belirsizliğini koruyor.

Detoks Tanımı: Detoksifikasyon veya 'detoks' diyetleri, toksinleri vücuttan uzaklaştırmak, sağlığı teşvik etmek ve kilo kaybına yardımcı olmak için tasarlanmış kısa süreli diyet müdahaleleridir.

DETOKS DİYETLER KİLO VERDİRİR Mİ?

Güncel araştırmalar kilo kaybında veya toksinlerin vücuttan uzaklaştırılmasında detoks diyetlerinin etkisine dair yeterli kanıt bulunmadığını bildirmiştir. Toksinler organizmadan, karaciğer ve böbrekler yoluyla diyetten bağımsız bir şekilde normal fizyolojik işlevlerinin bir parçası olarak metabolize eder ve atıkları vücuttan uzaklaştırır.

Detoks diyetlerin bir kısmı çok fazla meyve ve sebze tüketimine teşvik ediyor olsa da yalnızca sebze ve meyvelerden oluşan bir diyet, optimum sağlık koşullarımızı sürdürmemiz için ihtiyaç duyduğumuz tüm besin ögelerini vücuda sağlayamaz. Diğer bir deyişle, uzun süreli tek tip bir beslenme modeli (sadece kabak, lahana vb tüketildiği bir diyet) bize ihtiyacımız olan besin ögelerinin tamamını sağlayamaz.

Detoks diyetleri kısa süreli kilo kaybı için etkili bulunsa da bu etki genelde kalori kısıtlamasına dayanır. Kaybedilen vücut ağırlığı, detoks sonrasında önceki beslenme alışkanlıklarınıza dönüldüğünde geri kazanılabilir. Bu diyetlerdeki uzun süre ciddi kalori kısıtlaması yetersiz miktarda enerji ve besin ögesi alımına yol açtığından fizyolojik ve ruhsal bozukluklara da neden olabilmektedir.

Bir detoks programı yapmak istiyorsanız mutlaka bir hekim veya diyetisyen eşliğinde hazırlanmış olması gerekmektedir.

Detoks Diyetleri Uygulanmaması Gereken Kişiler:

Çok zayıf kişiler, ağır işlerde çalışanlar, herhangi bir ameliyat geçirmiş kişiler, 65 yaş üstü kişiler, 16 yaşından küçükler, akut bir hastalık için tedavi görenler, hamile ve emziren kadınlar, herhangi bir kronik hastalığa sahip olanlar ve düzenli ilaç kullananlar, psikolojik sorunları olanlar doktorlarına danışmadan kesinlikle detoks uygulamamalıdır.

Detoks Yaparken Dikkat Edilmesi Gerekenler:

Detoks yaparken dikkat etmeniz gereken noktalar;

• Su tüketimi artırılmalıdır. Günde en az 2.5 litre su tüketilmelidir.
• Çay ve kahve tüketilmemeye özen gösterilmelidir. İçilecekse de sade ve aromasız kahveler tercih edilmelidir.
• Öğünlerde ek olarak tuz kullanılmamalıdır.
• Gün içerisinde bitki çaylarından yararlanılmalıdır.
• Günlük egzersizleri aksatmamaya özen gösterilmelidir.
• Detoks programlarında öğünlerin önerilen sırası değiştirilmemelidir.
• Program süresince düzenli ve sağlıklı uyku uyumak çok önemlidir.
• Detoks gibi düşük enerjili diyet programlarında kabızlık sorunu yaşayabilme ihtimaline karşın probiyotiklerden faydalanabilirsiniz.

Kısacası yeterli ve dengeli beslenmeyi hedefleyerek, detoksu böbrek ve karaciğere bırakmak en doğrusudur. Ancak uzun vadede uygun olmayan çevre koşullarına mağruz kalındığından belirli aralıklarla kısa süreli detoks programlarından yararlanılabilir.

Uzm. Dyt. Ayşenur Fişek

KAYNAKÇA

• Allen J, et al., (2011) Detoxification in naturopathic medicine: a survey. J Altern Complement Med 17, 1175–1180.
• Klein AV, & Kiat H (2014) Detox diets for toxin elimination and weight management: a critical review of the evidence. Journal of Human Nutrition and Dietetics, 28(6), 675-686.
• Sabri Ülker Gıda Araştırmaları Enstitüsü Vakfı, Popüler Diyetler ve Sağlık Etkileri, 2019